Smart Güneş Enerjisi Teknolojileri Araştırma ve Geliştirme Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş.
2014 yılında İstanbul’da kurulmuştur.
Grup’un ana faaliyet konusu
Yenilenebilir enerji santrallerinin kurulumu,
Güneş panellerinin üretimi,
Güneş Enerjisi Santrali sistem ekipmanlarının satışı ve pazarlama işlemleri,
Mühendislik ve işçilik hizmetinin verilmesi gibi hususları içermektedir.
Gebze’de yer alan yıllık 1200 MW üretim kapasitesine sahip, 23.500 m2 kapalı alana kurulu son teknoloji otomatik üretim hatlarında,verimliliği yüksek, üstün kaliteli güneş paneli üretimi gerçekleştirmektedir. 2022 Temmuz ayında devreye alınan ve üretime başlayan 10.000 m2'lik alana ve 500 MW’lık üretim kapasitesine sahip Dilovası üretim tesisi ile üretim kapasitesini artırmıştır. Anahtar teslim kurulum hizmetleri ve PV modül üretimi alanlarında Avrupa'nın önde gelen entegre güneş enerjisi şirketlerinden Smart Güneş Teknolojileri, ticari ve perakende kullanıcılarına geniş yelpazede güneş enerjisi çözümleri sunmaktadır. Merkezi İstanbul’da olan Şirket; Gebze’deki ve Dilovası’ndaki üretim tesisine ek olarak Türkiye, Almanya ve Ukrayna'da bulunan ofisleri ve bayileri ile de hizmet sağlamaktadır.
Şirketin %75,03 ü smart holdinge kalan %24,97 lik kısmı ise halka açıktır.
Şirketin yönetim kurulu teknolojik yıldızlar geçidi gibi
Başkan HALİL DEMİRDAĞ Boğaziçi endüstri mühendisliği mezunu
Başkan yardımcısı HAKAN AKKOÇ Boğaziçi endüstri mühendisliği mezunu
Başkan Yardımcısı BORGA KARAGÜLLE Lisansını L’université Américaine de,uluslararası işletme alanında lisans derecesine sahiptir.
Başkan Yardımcısı HAVVA KÖROĞLU İstanbul Teknik Üniversite’si Jeoloji Mühendisliği
Şirketin toplam çalışan sayısı 30 Eylül 2022 tarihi itibarıyla 652 (31 Aralık 2021: 549) kişidir
Kapasite Raporu’na göre Şirket, %90 verim ile saatte 380 güneş paneli üretim kabiliyetine sahiptir. Kapasite Raporu vardiyalı çalışma dikkate alınmaksızın hazırlanmış olmakla birlikte fabrika 8’er saatlik 3’er mesaiden 24 saat boyunca çalışmaktadır.
YATIRIMLAR
1-Aliağa OSB de FV hücre ve panel yatırımı için 58.309 m2 yer tahsis edilmiş. 34.953 m2 fabrika binası kiralanmış. Bu yatırımla z 1.200 MW Mono Perc Hücre Üretimi ve 1.200 MW Güneş Paneli Üretim kapasitesine sahip olunması planlanmaktadır.
2-Güneş enerjisi paneli alanında artan talebi karşılamak üzere Dilovası-Kocaeli ‘nde yer alan toplamda 10.000 m2'lik işyeri/ fabrika binası 2 yıl süre ile kiralama sözleşmesi imzalamıştır.başlayan üretimi ile günde yaklaşık 2000 adet ve üzeri güneş paneli üretme kapasitesine ulaşacaktır.
3-Güneş enerjisine dayalı elektrik üretimi faaliyetleri için 100 MWe GES kapasitesine karşılık 130-MWp 140 MWp güç aralığında santral kurulması planlanmaktadır. Ayrıca modernizasyon yatırımları ve satın alımlar gerçekleştirmektedir.
Şirket’in İzmir ilinde ilk fazına başlamış olduğu, silisyum ingot üretiminden başlamak üzere wafer, hücre fotovoltaik güneş paneli üretimi yatırımını kapsayan ve en az 2.048 MW/Yıl kapasiteye sahip olması planlanan entegre üretim tesisi projesi için T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından 7.627.000.000 TL teşvik kullanma hakkı kazanmıştır.
2022-9 yıllıklandırılmış net karı ortalama 191.000.000 tl olduğunu düşünürsek hangi büyüklükte bir teşvik aldığını karşılaştırabiliriz.
şirket %100 bedelsiz kararı almış ve 26.10.2022 tarihinde onaylanmıştır.
Smart güneşin bilanço tablosuyla incelememize başlayalım. Şirket yeni halka arz olduğundan elimizde ki veriler çerçevesinde değerlendirme yapmaya çalışacağız.
Toplam varlıklar grafiğimiz smart güneşin halka arzdan sonra dönen varlıklarda %42 ve duran varlıklarda %57 lik bir artış göstererek toplamda varlıklarda %43 lük bir artış göstermiş. 3 çeyrek için oldukça iyi bir gelişme
Varlıkların iki bileşeni olan dönen ve duran varlıkların, dönen varlıklarından devam edelim.
Dönen varlıklar içerisinde halka arz sonrası artış olarak ticari alacaklarda ve stoklarda bir artış gözüküyor. Ticari alacaklarda %49 , stoklarda %138 lik bir artış gözüküyor.Buradaki artış veya azalış oranlarını satışlarla değerlendirmemiz lazım eğer satışlarla bir paralellik gösteriyorsa normal karşılanmalıdır .
Mesela satışlar artarken vadeli satışlarınızda olacaktır o yüzden doğal olarak alacaklarınız da artacaktır Eğer satışların satış oranından yüksek bir alacak oranı olursa tahsilatta sıkıntı olabilir yada yeni müşteri bulunmuştur müşteriye tolerans sağlanıyordur ama bu durumda ödediğiniz borç durumunu da dengede tutmanız lazım . Ödediğiniz borcu alacağınızdan önce öderseniz aradaki boşluğu nakitle kapatmanız gerekir eğer elde nakit yoksa mali olarak kredi veya bedelli yolu açılabilir. Alacak oranı satışlardan düşükse şirketin iyi bir tahsilat politikası vardır diyebiliriz. Satışlarda son 3 çeyrekte %173 lük bir artışın olduğu yerde ticari alacakların %49 artması şirketin peşin ağırlıklı çalıştığını ve son dönemde iyi bir tahsilat politikası olduğunu bize gösteriyor.
Stoklardaki artış oranı da satışların altında seyrediyor. satışlardaki artış %173 olan bir yerde stok artışı %138 kalıyorsa iki şık aklımıza gelebilir birincisi hammadde alamıyordur ve ürün yetiştiremiyordur , ikincisi hammadde sıkıntısı yoktur ama kapasite oranını satış hızına yetiştiremiyordur. Bu iki şıktan bana göre ikincisi yaşanmakta çünkü 2022 yılının en popüler sektörü olan elektrik sektöründeki müthiş iş potansiyeli biraz bunun olabileceğini düşündürüyor bizlere biz yinede stokların detayına bir göz atalım. Finansal raporlarda stok detayı olmadığı için burayı detaylandıramıyoruz. Burayı muhasebe bölümünün bir eksikliği olarak görelim.
Duran varlıklar kısmı şirketin daha çok yapmış olduğu yatırımları bize anlatır maddi ve maddi olmayan duran varlıklar olarak karşımıza çıkar. Smart ta maddi ve maddi olmayan varlıklardaki artış son 3 çeyrekte %21 oranında olmuş yukarda duran varlıklarda %57 oranında bir artış olduğunu söylemiştik aradaki fark kullanım hakkı varlıklarındaki artışlardan geliyor .Şirket maddi duran varlık alımı yerine bu varlığı kiralama yöntemine gitmiş gözüküyor. Mesela üretim yaptığı fabrikanın binasını veya arsasını veya makinelere nakit bağlamaktansa kiralama sistemine giderek nakiti başka yerde kullanmayı tercih etmiş gözüküyor . Nakitin daha iyi kullanılabileceği yerlerde bu daha iyi bir durum oluşturur.
Şirketin varlıklarına değindikten sonra bu varlıkların hangi kaynaklar tarafından finanse edildiğini öğrenmek için kaynaklar bölümünü incelemeye çalışalım . şirketin 9 aylık bilançosu itibarı ile
Toplam kaynakları 1.938 milyon tl
Özkaynakları 655 milyon tl
Uzun vadeli kaynaklar 90 milyon tl
Kısa vadeli kaynaklar 1.192 milyon tl
Bu durumda şirket %77 kaldıraç oranı , kısa vadeli borçların toplam yabancı kaynaklar içerisindeki oranı %92 bu oran çok yüksek normalde şirketlerde yabancı kaynaklar içerisinde pay uzun vadeli yabancı kaynaklar lehine olması beklenir ki şirketin ödeme sıkıntısı çekmeyip ödemelerini zamana yayması beklenir . smartta kısa vadeli yükümlülüklerin %92 olması üzerinde biraz durulması gerektiğini gösteriyor.
Öncelikle kısa vadeli yükümlülüklerin içerisinde en önemli kalem olan banka kredilerinin oranına göz atalım.
Toplam kısa vadeli borçlar 1.192 milyon tl
Finansal borçlar 408 milyon tl
Ticari borçlar 293 milyon tl
Ertelenmiş gelirler 458 milyon tl
Kısa vadeli kaynaklar içerisindeki yüksek oranın banka kredilerinde değilde ertelenmiş gelirlerde olması ilk bakışta olumlu görülse bile bu durum aslında gelir tablosu için olumlu kaynaklar için olumsuzluk oluşturmakta .Ne demek istiyorum. ertelenmiş gelir bir borç değil önceden alınmış kira gelirinin zamanı gelmediğinden gelir tablosuna yansımayan kalan kısmıdır ( DİPNOTLARDA DETAYI OLMADIĞI İÇİN hangi kalemlerden oluştuğunu avantajmı dezavantajmı olabileceğini çözemiyoruz yatırımcı ilişkilerine sorulmalı ). Ertelenmiş geliri toplam borç içerisinden düşersek finansal borçların kısa vadeli yükümlülükler içerisindeki payı oldukça yüksek çıkacaktır. Kısa vadeli borçlanmaları detaylandıralım.
Şirketin net borcunun aktiflere olan oranı son çeyrekte %-6 dan %19 a yükselmiş . Yani aktiflerin toplamının %19 u borçtan oluşuyor ve artıyor.
Kısa vadeli finansal borçların kısa vadeli borçlar içerisindeki durumu %34 oranında olduğundan fazla bir sıkıntı oluşturacağını düşünmüyorum. Yinede bir yıl içerisinde ödemesi gereken tutar 408 milyon tl olunca ödeyebilecekmiyi sorgulamamız lazım. Şirket son bir yılda 3 kata yakın kredi kullanımına gitmiş . Önemli olan kullanılan kredinin nerede kullanıldığı ve ödenebilme gücünün olup olmadığıdır.
Kredilerin ödenebilmesinin normal şartı işletme sermayesin de gerçekleşecek hareketlerden olmalıdır buradaki hareketler yetersiz kaldığında şirket kredi kullanımına gitmelidir. O yüzden bunu anlayabilmek için faaliyet etkinlik oranlarına göz atmamız lazım.
Borç ödeyebilme gücünü ölçen diğer bir kriter faiz karşılama oranıdır. Şirket kredilerden dolayı ödediği faizin operasyonel karlarından elde ettiği gelirle ne oranda olduğunu bize gösterir . smart son çeyrekte ürettiği net faaliyet karının %37 sini faize ödüyor. Rakam yüksek ama şirketi zora sokacak bir durum yok
Ticari alacak devir süresi 192 gün ile ortalamasının altında fakat sektörün bir hayli üzerinde ortalamalarına göre iyileşme döneminde fakat sektöre göre çok yüksek
Stok devir süresi 93 günle aynı şekilde ortalama altında sektör üzerinde ortalamaya göre iyileşme sektöre göre yüksek
Ticari borç süresi 39 gün ile ortalamanın ve sektörün altında gözüküyor her iki durumdada olumsuzluk var borç devir süresinin uzun olması beklenir ortalamanın altına düşerek daha kısa zamanda borçlanmaya başlamış.
Bu döngünün sonucu olan nakit çevirme süresi ise 246 gün yaklaşık 8 ay yani şirket hammadde aldığında ödediği nakiti üretip sattıktan sonra karla beraber nakitin kasaya dönmesi 246 gün sürüyor sektörün ortalaması 27 gün aslında sektördeki bu iyi durumda smarttaki bu yüksek ayrışma daha detaylı araştırılması gerekir. Çünkü bu durumun düzeltilmemesi başka sıkıntılara sebebiyet verebilir. Ticari alacak ile ticari borcun ödeme süreleri arasındaki 153 günlük süre biraz sıkıntılı bir durum . şirketler aldıkları hammaddenin borcunu satış yaptıklarındaki alacaklarından daha uzun sürede ödemeleri gerekir bu durum süreklilik arz ederse nakit ihtiyacı ortaya çıkar. Nakiti bulmak içinde ya bedelli yada kredi yolu açılır. Smart bu durumu düzeltmesi gerekiyor.
şirketin özkaynaklarında son 2 çeyrekte %14 lük bir artış gerçekleşmiş özkaynak artışları net karla olacağından , net kardaki artış oranı kadar artması başka bir faktörün artışa sebep olmadığını gösteriyor. Şirketlerin piyasa değerleri mali tablolar içerisindeki bazı kalemlerle uyumluluk gösterir smartta da özkaynak karlılığı ile uyum içerisinde olduğunu gösteriyor
grafikte piyasa değerinin güncel değerinin özkaynak karlılığından ayrışması ya fiyatın pahalı olduğuna yada şirketin yıl sonunda yüksek kar açıklayarak karlılığın piyasa değeri ne yanaşacağına işarettir.
Gelir tablosundan satışlarla incelememize devam edelim. Her incelememizde olması gereken durumu anlatıp daha sonra şirketin durumunu anlattığımızdan diğer incelemeleri okumayanlar olabileceğini düşünerek buradada olması gereken durumla başlayalım .
İstenilen durum şirketin satışlarının her çeyrek üzerine koyarak devam etmesi satışlarla beraber karlarında satışlara paralellik göstermesi gerekir. Bu şekilde oluşan grafikler şirketin kaliteli bir satış ve karlılık politikası olduğunu bize anlatır.
smartta aynı durum oluşmuş gibi gözüküyor ama net karın net faaliyet karının üzerinde olması bir sıkıntı değil ama altında ve yakın olması normal bir durumdur. net karın fazla olması bize net faaliyet karından sonra tabloda ekstra bir gelirin olduğunu gösteriyor. isterseniz gelir tablosu hikayesi grafiğine bakarak bu ekstra gelirin nereden geldiğine bakalım.
son çeyrek 558 milyonluk satışlarla başlayan hikaye maliyetler düştükten sonra 54 milyonluk bir net faaliyet karı gerçekleştiriyor .Aslında bakıldığında epeyce düşük bir kar marjıyla çalışıyor şirket ortalama %10 civarı, net faaliyet karından net kara kadar aradaki kalemleri incelediğimizde 6 milyon esas faaliyetlerden 7 milyon yatırım faaliyetlerinden ve 3 milyon teşvikten ekstra gelir gelmesi ile net kar daha düşük olması gerekirken net faaliyet karı ile aynı olmuş. Bu iyimi kötümü şimdi bunu niye yazdık.Aslında sıkıntılı bir durum değil her şirkette olan olağan bir durum. Sadece bir durumu tespit ekmek için örnek vermiş olalım.
satışların biraz daha içerisine girerek çeyreklerde neler olmuş onu incelersek
satışlarda önceki çeyreğe göre %34 lük bir artış olmuşken karlarda
brüt karda %61
favökte %46
net karda %21 lik bir artışın olduğu gözüküyor.
burda da ilk bakışta görmemiz gereken bir şey var aslında % oranları her kalemde neden farklı .
Sırayla gidelim ;
brüt kar artışının satış artışından fazla olması maliyetlerde bir azalma olduğuna
net faaliyet karı artışının brüt kardan düşük olması faaliyet giderlerinde bir yükselme olduğuna
net kar artışının diğer karlardan oldukça düşük olması az önce yazdığımız gibi net kara katkı yapan yan kalemlerin geçen çeyrekte bu çeyrekten daha fazla olduğunu bize anlatıyor.
maliyet etkinlik oranlarını incelerken bunları daha detaylı göreceğiz.
çeyreklik satış ve karlılık grafikleri satış ve karların önceki çeyreklere göre artış içerisinde olduğunu gösteriyor smart için olumsuz bir durum yok olması gerektiği gibi.
karları incelediğimiz gibi karlara en büyük etkiyi yapan maliyetleride inceleyerek devam edelim satışların maliyeti son çeyrekte bir miktar düşüş eğilimine girmiş bu olumlu bir durum maliyetlerde en önemli kalem olan satışların maliyetinin düşüyor olması net kara kadar bütün tabloyu etkileyeceği için şirketlerde maliyetleri düşüş eğiliminde olan dolayısıyla brüt karı yükselen şirketleri gözlemlemeliyiz
smartta bu çeyrek satışların maliyeti bir miktar düşerek brüt karı yükseltmiş olumlu , faaliyet giderlerinin yükselmesi ise net faaliyet karının artış hızını düşürmüş ama burada daha önemli olan satışların maliyetinin düşüyor olmasıdır .
aşağıdaki karlılık grafikleri de durumu daha iyi anlamamızı sağlayacaktır. Aktif ve özkaynak karlılığında yükseliş diğer karlarda maliyetlerden odaklı bir düşüş meydana geldiğini görüyoruz. Ortalamaların altına düşen kar marjları bu dönemde meydana gelen maliyet artışlarından kaynaklansa bile kısa zamanda düzeltilmesi yatırımcı açısından olumlu karşılanacaktır.
nakit akış tablosu diğer incelediğimiz büyüme şirketlerinde olduğu gibi nakit açısından iyi durumda olmadığı görülüyor işletme sermayesinden nakit üretemeyip nakit ve nakit benzerlerinde nakitin gözükmesi şirketin borçlandığını ve kalan nakiti de kasada bıraktığını görüyoruz.
işletme faaliyetlerinden nakit akışlarında istenilen durum İFNA ının net karın üzerinde ve pozitif olmasıdır. Net karın üzerinde olmasada pozitif olması beklenir. Nakitin üretilmesi İFNA larının pozitif olması ile gerçekleşmeli
Smart ta İFNA net karın altında ve negatif durumda ve artış eğiliminde İFNA nın negatif gelmesi serbest nakit akışlarınıda etkileyerek negatif gelmesine sebep olmuş. Bu iki kalemin negatif gelmesine rağmen nakit pozitif gelmiş bu durum normal değil.
işletme faaliyetlerinden nakit akışlarının negatif gelmesini etkileyen en büyük kalemler daha önceden yazmış olduğumuz ticari alacakların ve stokların artışı olmuş ticari alacak ve stoklar son üç dönemde artış oranları satışlarla paralellik izlesede son çeyrek alacak oranlarında düşüş olması alacaklılar da ticari alacak kaldığını dolayısıyla tahsil edilemeyen nakit olarak gözüktüğü için tabloda eksi değer olarak gözüküyor. Faaliyet etkinlik oranlarında da bahsettiğimiz gibi burda da alacak ve stok devir sürelerinin yüksekliği borç devir süresinin düşüklüğünün yansımaları karşımıza çıkıyor. alacak sürelerinin yüksek olması tahsil edilmesi gereken alacakları ertelemekle nakit üretememesine sebep oluyor. eğer faaliyet etkinlik oranlarında alacak süresi borçtan kısa olsaydı tam tersi bir durum oluşacak erken tahsilat olduğu için kasada nakit kalacak geç borç ödemesi olacağından da nakit kasada daha uzun süre duracak ve nakit akışlarıda pozitif gelmiş olacaktı.
smrtg yatırım faaliyetlerinden nakit akışlarında yakalşık 55 milyonluk bir maddi duran varlık alımı ile yatırımlarını arttırdığını gösteriyor. finansal faaliyetlerde ise oldukça hareketlilik var. ağırlıklı kalemleri yazalım ,kullanılan 452 milyonluk kredinin 256 milyonu geriye borç ödenmiş 309 milyonluk işletmenin kendi paylarını satması ile ilgili girişler var. Sonuç olarakta 106 milyon nakit ve nakit benzeri olarak kasada kalıyor.Peki işletme faaliyetlerinden nakit akışı negatif olan yani nakit üretemeyen şirket nasıl olduda kasaya nakit ekleyebilimiş.
Finansman faaliyetlerinden oluşan 532 milyonluk nakit, hem pay satımı hem kredi kullanımından oluşmuş. Bu nakitten yatırımların ve işletme sermayesinde oluşan negatif nakitte düşüldükten sonra kullanılan krediden geriye kalan nakitte nakit ve nakit benzerleri olarak kasada kalmış gözüküyor. Aslında üretilen bir nakit yok alınan krediden kalan nakit var.