Makale Detay

• MALİ TABLOLAR
• 0 Yorum

NAKİT DÖNÜŞTÜRME SÜRESİ NEDİR? NASIL YORUMLANMALI? 

İşletme sermayesini yönetmek ve karlılığı en üst düzeye çıkarmak için ana kaldıraçtır. 

Ticari finansman araçlarının akıllıca kullanılması ve tedarikçilerle uygun ödeme koşullarının müzakere edilmesi; borç ödeme sürelerinin iyileştirilmesi ve alacak tahsil süresinin kısaltılması için en etkili yoldur. Nakit dönüşüm süresinde yapılacak küçük iyileştirmeler likidite üzerinde önemli etki yaratarak nakit sıkıntısı yaşayan işletmelere katkı sağlar. 

Nakit Dönüşüm Süresi Nedir? 

Nakit dönüşüm süresi finans yöneticisine işletme kaynaklarının verimli kullanılıp kullanılmadığı hakkında bilgi verir. Şirketin nakit akışının analizini yaparken hesaplanması gereken en önemli ölçümlerden biri nakit dönüşüm süresinin hesaplanmasıdır. Uzun bir süreden ziyade kısa bir nakit dönüşüm döngüsüne sahip olmak işletme için daha iyidir. 

Nakit dönüşüm süresi, şirketinizin likiditesinin bir ölçüsüdür ayrıca bundan daha da fazlasıdır. 

İşletme sahibinin nakit dönüşüm çevrimini hesaplaması çok önemlidir. Bu hesaplamanın sonucu işletme sahibine nakit veya sermayenin, firmanın iş süreçlerine bağlı kalacağı gün sayısını söyler. Yani nakit dönüşümü, işletme sermayesi verimliliğinin bir ölçüsüdür. 

Şirketin faaliyet döngüsünde, kasadaki para ile malzeme alındığında hazır değerler, stoklara dönüşmüş olur. Satış gerçekleştiğindeyse stoklar artık ticari alacaklara dönüşmüştür. Alacaklar tahsil olduğunda döngü tamamlanıp, alacaklar kasadaki paraya dönüşmüş olur. 

Firmalar sürekli olarak böyle bir döngünün içinde faaliyet gösterdikleri için işletme sermayesi hesapları arasındaki bu ilişki de sürer gider. 

Faaliyetlerin aksamadan sürmesi için muhtemelen birçok büyük perakendeci ve küçük işletmenin deposunda yüz binlerce liralık envanter bulunur. Bu dönen varlıklar için işletme sermayesi gerekir. Peki ama şirket bu stokların finansmanını nasıl sağlanacak hiç düşündünüz mü? 

Muhtemelen birçok şirket stoklarını finanse etmek için ya borç alacak ya da ticari kredi yani tedarikçilerinin kullandırdığı vade ile işletme sermayesi ihtiyacını finanse edecektir. 

Ticari borçlar özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) için en önemli kısa süreli finansman kaynağıdır. Banka kredilerine erişimi kısıtlı olan bu firmalar, işletme sermayesi ihtiyacının önemli bir bölümünü, piyasadan mal ve hizmet satın aldığı tedarikçilerden sağladığı ticari kredi ile finanse eder. 

Satış yapmaya istekli olan tedarikçiler, genellikle kredi koşullarını gevşek tutup daha çok satış yapmak isterler. Bu avantajlardan yararlanmak isteyen işletmeler de tedarikçilerden nasıl ve ne zaman yararlanacakları konusunda plan yapıp karar verirler. 

İşte günlük iş hayatında ürünleri vadeli alıp, ürünlerin stoklara çekilip, bunları satarak tahsilat yapıp para alana kadar geçen süreye nakit dönüşüm süresi denir. 

Nakit dönüşüm döngüsü, bir şirketin hammadde satın almak için para harcadığı zaman ile onu üretip stoklara çekip daha sonra satarak parayı tahsil ettiği zamana kadar geçen sürenin tamamıdır. 

Firma hayatiyetini devam ettirdiği sürece bu faaliyet döngüsü sürüp gider. Eğer firma kendi yarattığı nakit akışı ile değil de dış kaynak tedarik ederek hammadde alımı yapacaksa bu döngüye hammadde alımından önce kaynak tedariki de eklenebilir. 

Şirketin Nakit Dönüşüm Döngüsünü Hesaplama 

Nakit çevrim süresinin hesaplamasında üç bölüm vardır: envanter, alacaklar ve borçlar. Nakit dönüşüm süresi diğer adıyla faaliyet döngüsünü hesaplamak için envanterleri satana kadar geçen ortalama süreye, satılan malların tahsil edilene kadar geçen ortalama süreyi ekler ve etkinlik süresini buluruz.

 Daha sonra vadeli olarak aldığımız envanterleri ödemek için anlaştığımız ortalama vadenin etkinlik süresinden çıkararak ilk toplamın sonucundan çıkararak nakit dönüşüm süresini elde ederiz. 

Nakit Dönüşüm Süresi = Stokların Dönüşüm Süresi + Alacakların Dönüşüm Süresi — Ticari Borçların Dönüşüm Süresi 

Stokların Dönüşüm Süresi (Stok Gün Sayısı); 

Firma stoklarının hangi hızla nakde çevrildiğini gösterir. Stokların likiditesi hakkında önemli bir ölçüttür. Stok gün sayısının artması stoklardaki artışın veya satışın azalışın göstergesidir. Stok gün sayısının kısa olması her zaman tercih edilen bir durumdur. Düşük stok gün sayısı, stok yönetimi ve maliyetinin kontrolü için işletmeleri rahatlatır. Firmalar stokların depolarında durma süresinin kısa olmasını tercih ederler. Unutmayın, finansman maliyeti stok gün sayısı arttıkça artar ve kârlılığı olumsuz etkiler. 

Stok Gün Sayısı = 365 / (Satınlan Malın Maliyeti / Ortalama Stoklar) 

Alacakların Dönüşüm Süresi (Alacak Tahsil Süresi); 

Alacak tahsil süresi alacakların ortalama kaç günde tahsil edildiğini gösterir. Ortalama tahsil süresinin kısalığı oranında firmanın nakit akışı olumlu yönde etkilenir. Tahsil süresini değerlendirmek için, bakılacak diğer bir ölçüt de firmanın yaptığı satışlarda müşterilerine sağladığı ortalama vade süresidir. 

Ortalama tahsil süresinin bu vadeden 10–15 gün daha uzun olması, genel bir kriter olarak kullanılabilir. 

Alacak Tahsil Süresi = 365 / (Kredili Satışlar / Ortalama Ticari Alacaklar) 

Ticari Borçların Dönüşüm Süresi (Borç Ödeme Süresi); 

Ticari borçların yılda kaç kez ödendiğini gösteren ölçüttür. Bu oran firmaya kredili mal verecek olan kişi ve kuruluşları yakından ilgilendirmektedir. Borç ödeme süresinin uzun olması firma açısından iyi bir durum gibi görünebilir. Ancak, bu durum firmaya kredili mal verecekleri tedirgin de edebilir.

 Firma, tedarikçilerin gözünde olumsuz bir algı yaratma riski ile piyasadaki faaliyetlerini finanse etme arasında bir denge kurmalıdır. Piyasadan uzun vadeli mal alımı yaparken diğer taraftan borçlarını ödeme konusunda zorluk yaşayan veya ödemeyen işletme konumuna düşmemelidir. 

Borç Ödeme Süresi = 365 / (Satılan Malın Maliyeti / Ortalama Ticari Borçlar)